9 marca 2023 r. uchwalona została ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 535). Nowelizacja opublikowana została w Dzienniku Ustaw w dniu 21 marca br. i zasadniczo wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli 22 czerwca 2023 r.
Od 22 czerwca 2023 r. wraz z wejściem w życie nowelizacji zniknie w ustawowej nomenklaturze pojęcie „przemocy w rodzinie”, a w jego miejsce pojawi się pojęcie „przemocy domowej”. Obowiązywać zaczną także nowe definicje ustawowe osoby doznającej przemocy domowej, osoby stosującej przemoc domową i świadka przemocy domowej.
PRZEMOC DOMOWA - jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
- narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia;
- naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną;
- powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę;
- ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej;
- istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
OSOBA DOZNAJĄCA PRZEMOCY DOMOWEJ - należy przez to rozumieć:
- małżonka, także w przypadku, gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków;
- wstępnych i zstępnych oraz ich małżonków;
- rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonkó;
- osobę pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków;
- osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków;
- osobę wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków;
- osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od współnego zamieszkiwania i gospodarowania;
- małoletniego wobec których jest stosowana przemoc domowa.
ŚWIADEK PRZEMOCY DOMOWEJ - należy przez to rozumieć osobę, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej.
Przez osobę doznającą przemocy domowej należy także rozumieć małoletniego będącego świadkiem przemocy domowej.
Podejmowanie interwencji w środowisku odbywa się na podstawie procedury „Niebieskie Karty” i nie wymaga zgody osoby doznającej przemocy domowej ani osoby stosującej przemoc domową. Nie zmieni się również i to, że wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta” w przypadku powzięcia w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych podejrzenia stosowania przemocy wobec osób doznających przemocy domowej lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej (art. 9d). Zatem każda okoliczność powzięcia podejrzenia stosowania przemocy – czy to przez podmiot uprawniony w toku wykonywania swoich obowiązków (np. pracownik socjalny, funkcjonariusz policji, przedstawiciel instytucji oświatowej czy opieki zdrowotnej) – czy też zgłoszenie do OPS/CUS, czy do funkcjonariusza policji przez świadka przemocy, którym zgodnie z ustawową definicją jest osoba, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej – będzie wymagała wypełnienia formularza NK, który jest podstawą do wszczęcia procedury.
WSZCZĘCIE PROCEDURY NIEBIESKIE KARTY - następuje przez wypełnienie formularza "Niebieskie Karty - A" przez osobę UPRAWNIONĄ w obecności osoby doznającej przemocy domowej.
